عابر پیاده

در این مقاله به بررسی تعریف و معادل انگلیسی عابر پیاده و تصادفات عابرپیاده، تابلوها و چراغ عابر و گذرگاه عابر پیاده می‌پردازیم.

عابر پیاده کیست؟

عابر پیاده کسی‌است که در محیط داخل شهر یا خارج شهر بدون وسیله‌نقلیه (اعم از حیوان یا خودرو) در جایی از شبکه حمل‌ونقل شهری در حال تردد است.

عابر یعنی کسی که در حال عبور است و پیاده یعنی سوار بر هیچ وسیله‌نقلیه‌ای نیست.

در آیین‌نامه راهنمایی‌ورانندگی مصوب ۱۳۸۴ عابر اینگونه تعریف شده‌است:

شخصی غیرسوار که بــدون استفاده از هیچ نوع وسیله‌نقلیه موتوری یا غیرموتوری حرکت می‌نماید و یامبادرت به جا‌به‌جایی کالسکه‌، چرخ دستی‌، جامه‌دان‌، سبدهای چرخدار و مانند آن می‌نماید.

همچنین در تعریف پیاده‌رو آمده‌است:

بخشی جداشده از خیابان که در امتداد آن واقع‌شده و برای عبورومرور پیادگان اختصاص یافته‌است‌.

گذرگاه عابر پیاده

گذرگاه عابر پیاده در آیین‌نامه راهنمایی‌ورانندگی:

گذرگاهی است در تقاطع راه‌ها، امتداد پیاده‌روها، سواره‌روها، روگذرها یا زیرگذرها یا هر محل دیگری ازسواره‌رو که به وسیله خط‌کشی یا میخکوبی یا علایم دیگر، برای عبور
پیادگان اختصاص داده‌شده‌است‌.

گذرگاه های عابر پیاده در طول تاریخ وجود داشته اند تا عابران بتوانند با آرامش از عرض خیابان یا راه عبور کنند و به سلامت به مقصدی که می خواهند برسند.

عدم وجود این گذرگاه ها در فواصل معین و عدم فراهم یک مسیر مناسب برای عابر می تواند منجر به این شود که عابر از مقاطع خطرناک و پرسرعت خیابان یا راه عبور کند و حادثه ترافیکی رخ دهد.

معادل انگلیسی عابر پیاده

عابر پیاده ممکن‌است در برخی متون و مقالات به طور خلاصه (عابر) نامیده شود. معادل انگلیسی کلمه عابرپیاده Pedestrian است. ریشه لاتین این کلمه Pedester به معنی بر روی پا راه‌رفتن‌است. پدال هم ریشه مشابهی دارد.

عابرپیاده یکی از آسیب پذیرترین کاربران سیستم حمل‌ونقل است. برخورد هر مدل وسیله‌نقلیه با عابر، می‌تواند منجر به جرح یا مرگ شود. در شهرها تلاش می‌شود که محل عبور عابر پیاده با ضریب اطمینان خوبی از دیگر وسایل‌نقلیه جداسازی شود.

سهم عابرپیاده در تلفات تصادفات رانندگی

سردار حسینی رییس پلیس راهور فراجا در مورد آمار تلفات تصادفات رانندگی در شش ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳ گفته‌است: عابران پیاده ۱۶ درصد از کل تصادفات را شامل می‌شوند که در مناطق درون‌شهری سهم آنها به ۲۴ درصد می‌رسد. در حوزه برون‌شهری نیز ۸ درصد از تصادفات به عابران پیاده مربوط می‌شود.

در شش‌ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳، در تصادفات درون‌شهری ۲۳۹۶ نفر جان باخته‌اند. ۲۴ درصد از این تعداد، معادل ۵۷۵ نفر که رقم بسیار بالاییست.

همچنین در تصادفات برون‌شهری ۷۰۰۶ نفر کشته شده‌اند که ۵۶۰ نفر معادل ۱۶ درصد تلفاتی‌است که رییس پلیس راهور گفته‌است.

بنابراین میتوان نتیجه گرفت که نزدیک به ۵۰ درصد کشته‌شدگان عابر پیاده در شش‌ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳، در جاده‌های برون‌شهری جان خود را از دست داده‌اند.

سرهنگ احسان مومنی معاون عملیات پلیس راهور تهران بزرگ درباره برخی آمارهای مربوط به تصادفات عابر پیاده در بزرگراه‌های پایتخت در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۳ می‌گوید: ۴۰ درصد از ۱۸۸ نفر افراد جان‌باخته در تصادفات در بزرگراه‌های پایتخت در سال جاری، یعنی ۷۰ نفر به عنوان عابرپیاده بودند که از عرض بزرگراه عبور کردند که البته در تصادفات به همین عابران هم سهم تقصیر داده‌شد.

مطابق آمارها، در شش‌ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳، ۱۹ درصد فوتی‌ها راننده و سرنشین خودرو بوده و حدود ۴۰ درصد فوتی‌ها تصادفات عابر پیاده و ۴۱ درصد هم موتورسواران بودند.

چراغ عابر یپاده

در آیین نامه راهنمایی‌ورانندگی چراغ عابر پیاده به این روش توصیف شده‌است.

ماده ۱۰۳- در چراغ‌هایی که به عنوان چراغ راهنمای عابر پیاده مورد استفاده قرار می‌گیرند، رنگ‌دارای‌معانی زیراست‌:
چراغ سبز: پیادگان مجاز به عبور از عرض راه می‌باشند.
چراغ قرمز: عبور پیادگان از عرض راه ممنوع‌است‌.

چراغ راهنمایی مربوط به خودروها که در انگلیسی به عنوان traffic light شناخته می‌شود، دارای سه رنگ‌ اما این چراغ دارای دو رنگ‌ و اولویت تردد در هنگام چراغ قرمز با خودروها یا وسایل حمل‌ونقل عمومیست و در هنگام چراغ سبز، عابران می‌توانند از روی خط کشی عبور کنند.

ممکن‌است چراغ عابر پیاده همراه با خط کشی باشد یا نباشد. ممکن‌است پلیس راهنمایی‌ورانندگی در محل حضور داشته‌باشد یا نباشد.

رفتار عابران در هنگام چراغ قرمز موضوع مطالعات بسیاری بوده‌است. برخی مطالعات نشان داده‌است که اگر زمان انتظار برای عابران زیاد باشد و تعداد عابران منتظر، از عددی فراتر رود و پلیس راهنمایی در محل حضور نداشته باشد، احتمال اینکه عابران تصمیم به عبور از خیابان در هنگام چراغ قرمز بگیرند، بیشتراست.

افراد چه برای رانندگی و چه هنگام عبور از خیابان با پای پیاده، بر اساس تجربه سرعت وسایل‌نقلیه دیگر را تخمین می‌زنند و تصمیم می‌گیرند که از خیابان عبور کنند یا خیر.

چراغ عابر پیاده برای روان سازی جریان ترافیک، افزایش ایمنی و کاهش تصادفات به کار می‌رود. چراغ وقتی برای عابر سبز می‌شود که چراغ راهنمایی برای خودروها قرمز شده‌است و خودروها در توقف کامل قراردارند. بنابراین احتمال برخورد وسایل‌نقلیه با عابران کاهش می‌یابد. اما این احتمال هیچگاه صفر نمی‌شود.

قوانین مرتبط با عابر پیاده

برخی از قوانین مرتبط با عابرپیاده که در آیین‌نامه راهنمایی‌ورانندگی آمده‌است، در اینجا می‌خوانیم:

ماده ۱۴۱- در گذرگاه عابرپیاده که چراغ راهنمایی‌ورانندگی نداشته‌باشد، حق تقدم عبور با پیادگانست‌.

ماده ۱۶۳- ایستادن یا توقف وسایل‌نقلیه در محل‌های زیر ممنوع‌است‌:

الف‌ـ پیاده‌رو و گذرگاه عابر پیاده‌.

ذ‌- در خیابان‌هایی که پیاده‌رو آن قابل عبور نبوده و پیادگان مجبورند از بخشی از سواره رو عبور کنند.

ماده ۱۶۷- عبور موتورسیکلت و موتورگازی و دوچرخه‌سوار از پیاده‌رو و وسط دستجات‌، بازار ونقاط شلوغ ممنوع‌است‌.

ماده ۱۹۲- عبور وسایل‌نقلیه از پیاده‌روها و توقف آنها روی پیاده‌رو ممنوع‌است‌.

ماده ۲۱۵- پیادگان موظفند که‌:
الف‌ـ در محل‌هایی که پیاده‌رو وجود دارد از سطح سواره‌رو استفاده نکنند.
ب‌ـ در محل‌هایی که پیاده‌رو وجود ندارد یا در صورت وجود به دلایلی غیر قابل تردد باشد باید از منتهی‌الیه سمت چپ سواره‌رو و عکس جهت حرکت وسایل‌نقلیه عبور نمایند.
پ‌ـ برای گذشتن از عرض راه‌، تنها از گذرگاه‌های عابرپیاده‌، پل‌های هوایی و گذرگاه‌های زیرزمینی مجاز عبور نمایند.

ت‌ـ از دویدن‌، پریدن و ورود ناگهانی به سطح سواره‌رو خودداری کرده و مراقب حرکت وسایل‌نقلیه‌ باشند.
ث‌ـ از حصار آزادراه‌ها نگذرند و در بزرگراه‌ها و خیابان‌ها از لابلای درختان و گل بوته‌های حاشیه ومیانه راه عبورنکنند.
ج‌ـ در تقاطع‌ها با روشن شدن چراغ سبز مقابل خود (چراغ عابر) حرکت نمایند و هنگامی که چراغ عابر قرمز بود عبورنکنند.
چ‌- از موانع و خط‌کشی خطوط ویژه‌، سواره‌رو خیابان‌ها و میدان‌ها عبورنکنند.
ح‌- در بزرگراه‌ها و خیابان‌های اصلی‌، از خارج از گذرگاه‌های تعیین شده عبورنکنند.
خ‌- در سواره‌رو خیابان برای سوارشدن به وسیله‌نقلیه و همچنین صحبت کردن یا خرید و فروش با راننده یا سرنشینان وسایل‌نقلیه‌، توقف نکنند.

ماده ۲۱۸- شهرداری‌ها موظفند پیاده‌روهای استاندارد، هموار و ایمن با در نظر گرفتن عبور سالخوردگان و معلولان با صندلی چرخدار و یا بدون آن‌، در حاشیه معابر شهری
ایجاد کنند و با توجه به‌موقعیت جغرافیایی شهر، در محل‌های مناسب نیز مسیر عبور دوچرخه‌سواران را تا حد امکان و به صورت‌جداگانه ایجاد نمایند.

تابلوهای عابر پیاده

آیین‌نامه‌های مرتبط با عابر پیاده

به جز آیین‌نامه راهنمایی‌ورانندگی، آیین‌نامه‌های دیگری نیز در مورد ایمنی عابرپیاده وجود دارد. برخی از آیین‌نامه های مهندسی با این موضوع عبارتند از:

راهنمای طراحی مسیرهای عبور عابر پیاده در معابر شهری

آیین نامه طراحی معابر شهری – مسیرهای پیاده

از اینجا می‌توانید به این آیین‌نامه‌ها دسترسی داشته باشید.

دیگر مطالب مرتبط با عابر پیاده

• عابر پیاده
• آیین نامه های ایمنی عابر پیاده
• سمینار آموزشی: دفاع شهروندان از خیابان های ایمن تر در برمن آلمان
• نرخ تلفات دوچرخه سواران و عابران پیاده در شهرهای اروپایی
• وبینار دستورالعمل اتصال پیاده و دوچرخه به حمل و نقل عمومی
• ارتقا ایمنی عابر پیاده