نابرابری اجتماعی و توزیع قربانیان تصادفات
مقاله “تاثیر نابرابری درآمدی در پیامدهای سلامتی تصادفات ترافیکی (مصدومیت، معلولیت و مرگ): شواهدی از یک بررسی ملی در ایران” در سال ۲۰۲۰ در نشریه تخصصی “ژونال ایرانی سلامت عمومی” چاپ شده و به نقش نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی در نوع و اثر تصادفات بر افراد در طبقه‌های مختلف اجتماعی می پردازد.
ایده اصلی این مقاله بررسی رابطه بین نابرابری درآمد و پیامدهای سلامتی ناشی از تصادفات جاده‌ای در ایران است. این مقاله نشان می‌دهد که چگونه اختلافات درآمدی بر نرخ آسیب‌دیدگی، معلولیت و مرگ‌ومیر ناشی از حوادث ترافیکی تأثیر می‌گذارد. این مطالعه با استفاده از داده‌های ملی نشان می‌دهد که افراد در گروه‌های کم‌درآمد به‌طور نامتناسبی تحت تأثیر قرار می‌گیرند و با خطرات بیشتری از مرگ‌ومیر، آسیب‌دیدگی و معلولیت مرتبط با حوادث جاده‌ای مواجه هستند. همچنین بر نیاز به سیاست‌های هدفمند برای کاهش این نابرابری‌ها همراه با اقدامات کلی ایمنی جاده تأکید می‌کند.
نابرابری اجتماعی و نرخ ریسک تصادفات
۱- اختلافات درآمدی در ریسک‌ها: خانوارهای در گروه کم‌درآمد
- ۲.۳۳ برابر خطر مرگ بیشتر ناشی از تصادفات جاده‌ای داشتند.
- ۱۱.۶۷ برابر خطر معلولیت بیشتر نسبت به گروه‌های پردرآمد داشتند.
- آسیب‌دیدگی موتورسواران در گروه کم‌درآمد ۱۵ برابر بیشتر از گروه پردرآمد بود.
۲- تأثیر برابرسازی ریسک‌ها: اگر همه خانوارها همان نرخ حادثه‌های ترافیکی گروه پردرآمد را داشتند:
- آسیب‌دیدگی ناشی از تصادفات جاده‌ای ۲۷.۴٪ کاهش می‌یافت.
- ۳۹.۳٪ برای عابران پیاده کاهش می‌یافت.
- ۸۴.۶٪ برای موتورسواران کاهش می‌یافت.
دیگر عوامل تاثیرگذار بر نرخ تصادفات
- عوامل اجتماعی-اقتصادی:
- جنسیت مرد، سنین جوانی (۱۵-۲۹ سال) و وضعیت شغلی از عوامل مهم تأثیرگذار بر آسیب‌دیدگی‌های ترافیکی بودند که نشان می‌دهد این گروه‌ها با خطرات بیشتری مواجه هستند.
- چالش‌های جغرافیایی و اجتماعی:
- ساکنان مناطق روستایی یا مناطق محروم اقتصادی دسترسی کمتری به خدمات بهداشتی دارند که شدت آسیب‌ها و معلولیت‌های طولانی‌مدت را افزایش می‌دهد.
- پیامدهای سیاست‌گذاری:
- یافته‌ها بر لزوم مداخلات هدفمند برای کاهش نابرابری‌های مرتبط با درآمد تأکید می‌کنند، مانند بهبود سیستم‌های پاسخگویی اضطراری، دسترسی بهتر به خدمات بهداشتی و کمپین‌های آموزشی در مناطق کم‌درآمد.
این مطالعه نشان می‌دهد که عوامل اقتصادی چگونه پیامدهای سلامتی ناشی از تصادفات جاده‌ای را شکل می‌دهند و بر اهمیت پرداختن به تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت در سیاست‌های ایمنی راه تأکید می‌کند.
مطالعات منطقه ای و نابرابری اجتماعی
تهران بزرگ:
- این مقاله به مطالعه‌ای جمعیت‌محور اشاره دارد که رابطه بین وضعیت اجتماعی-اقتصادی و وقوع تصادفات ترافیکی در تهران را نشان می‌دهد. این یافته نشان می‌دهد که افراد در گروه‌های کم‌درآمد با خطر قابل توجهی بیشتر مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات ترافیکی مواجه هستند.
- منبع:
- Sehat M, Naieni KH, Asadi-Lari M, Foroushani AR, Malek-Afzali H (2012). Socioeconomic status and incidence of traffic accidents in metropolitan Tehran: a population-based study. Int J Prev Med, 3(3):181-190.
استان فارس، ایران:
- استان فارس به دلیل نرخ بالای بیماری‌ها و مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات در میان موتورسواران برجسته شده است، به طوری که خطر برای این گروه حدود ده برابر بیشتر از سایر کاربران جاده است.
- منبع:
- Heydari ST, Hoseinzadeh A, Ghaffarpasand F et al (2013). Epidemiological characteristics of fatal traffic accidents in Fars province, Iran: a community-based survey. Public Health, 127(8):704-9.
مناطق شهری در مقابل مناطق روستایی:
- مقاله بحث می‌کند که ساکنان مناطق روستایی در ایران (۶۷.۹٪ از آسیب‌دیدگان تصادفات ترافیکی) به دلیل دسترسی کمتر به خدمات اورژانس و خدمات بهداشتی با خطرات بیشتری مواجه هستند.
- منبع:
- ROSHANFEKR P, KHODAIE-ARDAKANI M-R, SAJJADI H, MALEK AFZALI ARDAKANI H. Income-Related Inequality in Traffic Accident Health Outcomes (Injury, Disability and Mortality): Evidence from the Nationwide Survey in Iran. Iran J Public Health. 2020;49(4):718-726.
