ایمنی وسیله نقلیه و تاثیر آن در ایمنی سیستم حمل و نقل
بررسی ایمنی وسیله نقلیه و نقش آن در ایمنی سیستم حمل و نقل
وسایل نقلیه، مانند راه و انسان، جزیی از سیستم حمل و نقل جاده ای هستند. به همین دلیل ایمنی وسیله نقلیه در ایمنی کل سیستم اهمیت دارد. وسایل نقلیه حمل و نقل جاده ای به دو دسته کلی وسایل نقلیه موتوری و وسایل نقلیه غیرموتوری تقسیم می شوند. ما از کودکی با وسایل نقلیه غیرموتوری آشنایی داریم. سه چرخه ها و دوچرخه هایی که سوار می شدیم و با توان ماهیچه ای خودمان، چرخ های آن را به حرکت در می آوردیم. وسایل نقلیه موتوری، وسایل نقلیه ای هستند که توسط موتورهای احتراقی به حرکت در می آیند. انرژی این وسایل نقلیه از سوخت های فسیلی تامین می شود.
در شهرهای امروزی، وسایل نقلیه غیرموتوری در اقلیت قرار گرفته اند. وسایل نقلیه موتوری برای مردم جذابیت بیشتری دارد و البته راحتی سفر در آن ها نیز بیشتر است. وسایل نقلیه موتوری قدرت حمل بارهای به مراتب سنگین تر دارند و به دلیل قیمت پایین سوخت های فسیلی، اقتصادی هستند.
در حمل و نقل جاده ای وسایل نقلیه سواری روز به روز در حال افزایش است. اغلب این وسایل با سوخت های فسیلی مانند بنزین کار می کنند. در یک دهه گذشته شرکت هایی مانند تسلا به تولید اتومبیل های سواری با نیروی محرکه الکتریکی پرداخته اند. این وسایل نقلیه از طریق برق شهری برای مدت زمان حدود ۸ ساعت و یا ایستگاه های سوپرشارژ با مدت زمان ۱ ساعت یا کمتر، شارژ می شوند.
وزن این وسایل نقلیه بالاست و انرژی جنبشی زیادی را در تصادفات به بدن انسان منتقل می کند که خارج از تحمل بدن انسان است. از زمان به وجود آمدن وسایل نقلیه موتوری و بروز اولین تصادف مرگبار، انسان به دنبال کاهش تلفات این وسیله نقلیه بوده است.تلاش های بسیاری برای کاهش تصادفات در سراسر جهان توسط شرکت های ساخت اتومبیل و سازمان های بین المللی صورت گرفت تا وسایل نقلیه سواری در عین جذابیت، راحتی و سرعت، ایمنی لازم برای کاربران آن و دیگر کاربران سیستم حمل و نقل ایجاد شود.
آینه های بغل و آینه دید عقب، سنسورهای متعدد در جلو و عقب وسیله نقلیه، ترمزهای ضد قفل، ایربگ ها، کمربند ایمنی و سیستم های کمکی راننده، از انواع تلاش ها برای بهبود ایمنی وسایل نقلیه هستند. بهبود شاسی اتومبیل، سیستم های تعلیق و … نیز از چشم سازندگان اتومبیل ها پنهان نبوده است. در این راستا سازمان های بین المللی مانند NCAP هم وسایل نقلیه جدید را ارزیابی می کنند تا با ایجاد رقابت در شرکت های بین المللی، سطح ایمنی وسایل نقلیه ارتقا یابد.
وسایل نقلیه سنگین در سیستم حمل و نقل جاده ای، جایگاه مخصوص خود را دارند. طراحی مسیر، مدیریت ناوگان و حتی تایید صلاحیت رانندگان این وسایل، از قوانین و ضوابط خاصی پیروی می کنند.
در راستای بهبود عملکرد ایمنی این وسایل نقلیه، تلاش های فراوانی صورت گرفته است. از اجباری کردن معاینات فنی برای این وسایل در بسیاری از کشورها، تا کنترل وزن، نحوه مهار کردن بار بر روی این وسایل و استانداردهای متعدد سیستم های الکتریکی و الکترونیکی درون این وسایل، تنها بخشی از این تلاش ها می باشد. طراحی حفاظ برای جلوگیری از رفتن وسایل نقلیه سواری به زیر این وسایل و کنترل ساعات کاری راننده و سیستم های پیشرفته مدیریت ناوگان، در راستای ایمنی بیشتر این وسایل نقلیه بوده است.
وسایل نقلیه خودران، از انواع دیگر وسایل نقلیه هستند که ایمنی آن ها با وسایل نقلیه سواری و سنگین از بسیاری جهات متفاوت است. این وسایل نقلیه توسط سیستم های خودران، هدایت می شوند و دخالت انسان در هدایت آن ها در سیستم حمل و نقل جاده ای حداقل است. بررسی ایمنی این وسایل نقلیه فضای جداگانه ای را می طلبد.
از دیگر وسایل نقلیه که ایمنی آن بسیار اهمیت دارد، موتور سیکلت است که وضعیت ویژه ای نسبت به دیگر وسایل نقلیه دارد. تلاش های بسیاری برای کاهش تلفات سرنشینان این وسایل نقلیه صورت گرفته است. از اجباری کردن کلاه ایمنی هنگام رانندگی تا ایجاد خطوط ویژه در برخی معابر شهری و برون شهری و حتی ممنوع کردن حرکت آن ها در بزرگراه های شهری از این دست اقدامات می باشد. اما ایمنی وسیله نقلیه همچنان در کمترین حد نسبت به دیگر وسایل نقلیه قرار دارد. آمارهای تلفات جاده ای، این مساله را تایید می کنند.
وسایل نقلیه غیرموتوری مانند دوچرخه ها، مظلوم ترین وسایل نقلیه هستند. سوخت فسیلی مصرف نمی کنند و بنابراین برای محیط زیست ضرری ندارند. امکان استفاده از آن ها برای سفرهای کوتاه درون شهری ممکن است و با هزینه اندک قابل دسترس هستند.
سرعت کم و وزن اندک دوچرخه و نداشتن حفاظ کافی برای سرنشین آن، این وسیله را در مقابل وسایل نقلیه موتوری که سرعت و وزن بالایی دارند، بسیار آسیب پذیر کرده است. با این وجود دیده شدن دوچرخه سواران در حین شب از مسایل مهم ایمنی این وسیله نقلیه است.
این مطلب با تغییر در مباحث قابل ارایه به روز می شود و سعی می شود تا چکیده ای از کل مباحثی که در مورد ایمنی وسایل نقلیه قرار است در این سایت بررسی شود، در اینجا آورده شود.
این مطلب یکی از درس های دوره آموزشی ایمنی وسایل نقلیه است. مابقی درس ها را در باکس نارنجی زیر دنبال کنید.
- ایمنی وسیله نقلیه و تاثیر آن در ایمنی سیستم حمل و نقل
- اثر ایمنی وسیله نقلیه بر تصادفات
- ارزیابی ایمنی خودرو
- ایمنی خودروی خودران -مقدمه
- گزارش : فواید به کار گیری سیستم های هوشمند حمل و نقل و سیستم های خودران
- سازمان های مرتبط با ایمنی خودرو