بررسی دقیق تر ماتریس هادون
در دوره ایمنی مقدماتی راه، یادآور شدیم که آقای هادون نیم قرن قبل تر، توانست با ارایه یک ماتریس ارزشمند ابعاد مختلف سیستم حمل و نقل را که در ایمنی راه دخیل هستند مشخص کند. برای اینکه این درس را بهتر با هم پیش ببریم، پیشنهاد می کنیم که درس مقدمه ای بر ماتریس هادون را قبل از خواندن ادامه درس، مطالعه کنید. در حقیقت آقای هادون پیشرو در استفاده از تئوری سیستم ها در ایمنی راه بود.
این تئوری در دهه‌ی ۱۹۵۰ شکل گرفته و در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی استفاده شد. گزاره اصلی تئوری سیستم ها این است که سوانح نتیجه عدم تطبیق در روابط بین اجزای سیستم‌های پیچیده است. بر اساس این تئوری، برای عملکرد موفق راه، نمی‌توان هیچ یک از اجزای سیستم حمل‌ونقل را مهم‌تر از اجزای دیگر در نظر گرفت. به طور مثال انسان‌ها خطا می کنند، اما چرا انسان‌ها خطا می‌کنند؟ پاسخ به این پرسش اینگونه داده می‌شود که خطای انسانی به این دلیل رخ می‌دهد که سیستم به خوبی مطابق با قابلیت‌های انسان طراحی نشده است.
تئوری سیستمها به دنبال یافتن راه‌حلی برای کاهش تصادفات با استفاده از اصلاح اجزای سیستم حمل‌ونقل است. مهندسی راه و ایمنی وسیله نقلیه، در این تئوری اهمیت بسیار دارند. به عنوان یک تئوری برای جلوگیری از تصادفات، تئوری سیستم ها بسیار موفق‌تر از دیگر تئوری‌ها عمل کرده است. بهبود در سیستم راه، کنترل ترافیک و طراحی وسایل نقلیه، به طور قابل توجهی، نرخ تصادفات را در کشورهای غربی کاهش داد.
این نوع مدیریت ایمنی راه با رویکرد سیستمی برای انتخاب راهکارها و پیچیدگی ارتباط عوامل که بر ایجاد تلفات تاثیر میگذارد، متمرکز بود و موجب یک تغییر بزرگ در تجربیات ایمنی راه شد که چندین دهه به طول انجامید. در دو دهه اخیر معلوم شد که تئوری سیستمها نیز راه حل کامل و قانع‌کننده‌ای برای جلوگیری از تصادفات نیست.
برای مدیریت ایمنی راه به صورت کارآمد و موثر نیاز به یک مدل کامل تر احساس شد. مدلی که نشان دهنده ابعاد تازه ای از علل ناکامی مدیریت ایمنی راه در کشورهای با درآمد متوسط و کم باشد.
در این راستا سازمان های جهانی مانند سازمان ملل و بانک جهانی برای یافتن مدلی موثر دست به کار شدند.
