تعریف ایمنی یا مقدمه ای بر مفهوم ایمنی (۱)

مقدمه ای بر تعریف ایمنی (۱)

در این بخش قصد داریم اندکی در مورد مفهوم ایمنی بحث کنیم. این کلمه به چه معنی است؟ ریشه کلمه ایمنی از کجاست؟ و چرا فکر می کنیم که مفهوم آن را می دانیم؟

کلمه ایمنی “Safe” به طور مداوم در بسیاری از موضوعات مورد استفاده قرار می گیرد.

ما تصور می کنیم که این کلمه چون دایم استفاده می شود، آن را می شناسیم و با گفتن این کلمه، دیگران هم همان معنی که ذر ذهن ماست، برداشت می کنند.

کلمات دیگری هم از این نوع کلمات هستند که حاوی مفاهیم هستند، مانند حمل و نقل پایدار، توسعه پایدار، حمل و نقل هوشمند و … .

تحقیقات نشان می دهد کلمه “ایمنی” (Safety) به تدریج و در طول زمان از ریشه خود فاصله گرفته و مفهوم آن دچار تغییر شده است.

ریشه این کلمه، کلمه فرانسوی Sauf است که از کلمه لاتین Salvus آمده است.

معنی کلمه Sauf “آسیب ندیده” یا “ضربه نخورده” است در حالیکه معنی کلمه salvus سالم و ایمن است.

کلمه salvus از کلمه لاتین solidus یا همان solid مشتق شده است که معنی “کل” یا “همه” می دهد.

تعریف مدرن ایمن بودن که همان در معرض خطر نبودن است، به قرن چهاردهم میلادی بر می گردد.

در آن زمان برای بیان خصوصیات یک عمل به عنوان صفت از کلمه “ایمن” با معنی “بدون ریسک” استفاده شده است و برای اولین بار در سال ۱۵۸۰ ثبت شده است.

تعریف ایمنی به صورت ساده “عدم حضور پیامدهای ناخواسته مانند سوانح و حوادث” است. بنابراین به شرایط ایمن بودن اشاره دارد.

تعریف عمومی این کلمه می تواند به صورت زیر هم باشد:

“ایمنی یک خاصیت یا کیفیت سیستم است.

و شرط لازم و کافی است برای اینکه اطمینان حاصل کنیم که تعداد رویدادهای مضر برای کارگران، عموم مردم یا محیط زیست به طور قابل قبولی پایین باشد.”

بسیاری از افراد با این تعریف ایمنی موافقند، بدون اینکه دوباره به این تعریف فکر کنند.

تفکر دوباره آشکار می سازد که این تعریف چه مقدار ابهام دارد، زیر اصطلاحات “مضر برای کارگران” و ” به طور قابل قبولی پایین” سرشار از ابهام است.

اینکه ما تصور می کنیم که معنی ” مضر برای کارگران” را می دانیم، دلیلی بر این نیست که دیگران هم برداشتی مشابه داشته باشند.

به مفهوم ایمنی و تعابیری که از آن می شود، باز هم خواهیم پرداخت. به نظر می رسد که ابهام در معانی، توانسته است منجر به ابهام در اتخاذ سیاست های مناسب برای برقراری ایمنی شود.