درس یک – نقش انسان در بروز سوانح رانندگی
عوامل انسانی در تصادفات رانندگی
در مثال شروع دوره چگونگی وقوع یک تصادف شهری در خیابان های شهر تشریح شد. شاید نظر شما با خواندن آن مثال این باشد که مقصر اصلی محسن است. اگر محسن در حین رانندگی با تلفن همراه خود صحبت نمی کرد و توصیه های ایمنی را جدی می گرفت، تصادف اتفاق نمی افتاد. حواس پرتی در هنگام رانندگی یکی از عوامل انسانی تصادفات رانندگی است.
تاریخچه بررسی نقش انسان در بروز سوانح رانندگی به دهه ۱۹۲۰ میلادی بر می گردد. گرین‌وود و یول تمرکز غیرعادی سوانح را در میان عده اندکی از کارگران کارخانه مهمات مشاهده کردند. آن ها برای وقوع این سوانح، در مقاله ای مدلی را ارائه دادند. این مدل بر اساس فرضیه قابلیت درگیرشدن در تصادف شکل گرفته است و نشان می دهد احتمال آنکه بعضی افراد به علت ویژگی‌های خاص رفتاری ـ اخلاقی سبب بروز تصادف شوند، بیشتر است.
این مدل و تغییر جهت در تئوری تصادفات موج جدیدی از نوآوری ها را در علم روانشناسی به همراه داشت. از جمله می توان به نوشته های زیگموند فروید اشاره کرد، که موجب گسترش مبحث تحلیل روانی و تدوین اولین تست های هوش و شخصیت شده بود. بدین ترتیب با به کارگیری تحلیل روانی می شد افرادی را که سبب بروز سانحه رانندگی می شوند شناسایی کرد و از دسترسی آنها به فعالیت هایی که منجر به تصادف می شود جلوگیری نمود.
تحلیل های روانی و تست های شخصیتی منتشر شده و ارتباط آنها با سوانح رانندگی سبب شد که دیدگاه مردم در قبال دلیل بروز سوانح متحول شود. از این دیدگاه، سوانح رانندگی حاصل اشتباهات عده کمی از افراد است که دارای نوعی اختلال شخصیت هستندکه این امر در نهایت منجر به شکل گیری «تئوری قابلیت تصادف» شد.
در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی در آمریکا ، رشد استفاده از وسایل نقلیه شخصی و موتوری از یک سو و از سوی دیگر رشد قابل توجه تعداد تصادفات، این باور را تقویت کرد که احتمال بروز تصادفات برای هر فردی ممکن است. با گذشت زمان، تئوری قابلیت تصادف دیگر قادر به توضیح تصادفات نبوده است و به تدریج این باور به وجود آمد که خطای انسانی مهمترین دلیل تصادفات بوده و می‌توان با آموزش کاربر راه، رفتار بهتری را انتظار داشت.
عوامل انسانی در تصادفات رانندگی
این باور منجر به تلاش بیشتر برای اصلاح رفتار انسان به عنوان تنها معیار موثر برای جلوگیری از تصادفات شد. پس از مدت زمان کوتاهی روشن شد که این تلاش‌ها به ندرت موفقیت‌آمیز بوده است. همچنین محققان دریافتند که تاکید بر خطای انسانی برای جلوگیری از تصادفات کافی نیست و باید این مساله روشن شود که چرا خطای انسانی رخ می‌دهد.
مدتی بعد ماتریس هادن، توسط دکتر ویلیام هادن ارایه شد که در آن انسان یکی از مولفه های این ماتریس (مولفه های اثرگذار بر ایمنی راه) بود. این ماتریس در درس بعدی مورد بررسی قرار می گیرد.
- دوره آنلاین آموزشی ایمنی راه و حمل و نقل جاده ای
- مثالی برای شروع دوره آموزشی ایمنی راه
- درس یک – نقش انسان در بروز سوانح رانندگی
- درس دو – مقدمه ای بر ماتریس هادون
- درس سه – مدل فعالیت رانندگی
- درس چهار- ویژگی ها و محدودیت های راننده – پردازش اطلاعات
- درس پنج – ویژگی ها و محدودیت های راننده – انتظارات راننده
- درس شش – ویژگی ها و محدودیت های راننده – دید (۱)
- درس هفت – ویژگی ها و محدودیت های راننده – دید پیرامونی
- درس هشت– ویژگی ها و محدودیت های راننده – جا به جایی در عمق
- درس نه – ویژگی ها و محدودیت های راننده – جستجوی دیداری
- درس ده – ویژگی ها و محدودیت های راننده – زمان دریافت- واکنش
- توسعه پایدار و ایمنی راه
- دهه اقدام ایمنی راه
