درس هفت – ویژگی ها و محدودیت های راننده – دید پیرامونی
در درس قبل به دو مولفه حدت بینایی و حساسیت کنتراست اشاره کردیم. در این درس به یکی دیگر از مولفه های دید یعنی دید پیرامونی می پردازیم.
دید پیرامونی (Peripheral Vision):
همانطور که در درس قبل تعریف کردیم دید پیرامونی عبارت است از :
توانایی تشخیص اشیایی که خارج از محدوده دید دقیق چشم قرار دارد.
میدان دید انسان بزرگ است. به طور تقریبی ۵۵ درجه بالای افق و ۷۰ درجه زیر افق و ۹۰ درجه به سمت چپ و ۹۰ درجه به سمت راست. تنها محدوده کوچکی از دید انسان امکان دیدن دقیق را می دهد. این محدوده از دید دقیق شامل یک مخروط حدود ۲ تا ۴ درجه از نقطه کانونی است. میدان دید با وضوح پایین بیرون از محدوده دید دقیق را دید پیرامونی می نامند.
اگرچه تیزبینی در دید پیرامونی کاهش می یابد، اما شی هدف جلب توجه کننده، با وضوح پایین قابل تشخیص است. هنگامی که شی هدف تشخیص داده شد، چشم تغییر جهت داده، هدف را با محدوده دید دقیق چشم می بیند.
مطالعات نشان می دهد که تعداد زیادی از اهداف هنگامی شناسایی می شوند که در فاصله ۱۰ تا ۱۵ درجه از نقطه کانونی باشند. حتی در مواردی که اشیا آشکار باشند، تشخیص آن ها در زاویه ای بیش از ۳۰ درجه به ندرت اتفاق می افتد.
تشخیص هدف در دید پیرامونی همچنین بستگی به نیازهای راننده دارد. هرچه نیاز به عملیات بیشتری باشد، مخروط دید هشیاری راننده یا میدان مفید دید، باریک تر می شود و احتمال تشخیص اشیا پیرامونی توسط راننده کاهش می یابد.
شکل بالا دید راننده و هشیاری از اطلاعات و افزایش میدان دید از نقطه کانونی را نشان می دهد. اشیا، در ۲ تا ۴ درجه مرکزی از میدان دید با وضوح بالا دیده می شوند. هنگام عملیات رانندگی، راننده از اطلاعاتی که در پیرامون با درجه مرکزی ۲۰ تا ۳۰ درجه می بیند، اگاه است. راننده می تواند از نظر فیزیکی اطلاعات را در ۱۸۰ درجه ببیند اما از آن آگاه نیست مگر آنکه حین رانندگی تغییر جهت داده یا توجهش را به آن سمت جلب کند.
محدودیت دید پیرامونی، نه فقط در رانندگی بلکه در تمامی فعالیت های روزمره مانند مطالعه همین درس، وجود دارد. یکی از تجربیات خود در حین رانندگی، مطالعه یا دیدن تلویزیون در مورد دید پیرامونی بیان کنید. مثل اینکه در حال دیدن یک برنامه تلویزیونی بودید و متوجه ورود افراد به اتاق یا دفتر خود نشده اید، با اینکه در ورودی اتاق یا دفتر در محدوده دید پیرامونی شما قرار داشته است.
منبع: Highway Safety Manual
- دوره آنلاین آموزشی ایمنی راه و حمل و نقل جاده ای
- مثالی برای شروع دوره آموزشی ایمنی راه
- درس یک – نقش انسان در بروز سوانح رانندگی
- درس دو – مقدمه ای بر ماتریس هادون
- درس سه – مدل فعالیت رانندگی
- درس چهار- ویژگی ها و محدودیت های راننده – پردازش اطلاعات
- درس پنج – ویژگی ها و محدودیت های راننده – انتظارات راننده
- درس شش – ویژگی ها و محدودیت های راننده – دید (۱)
- درس هفت – ویژگی ها و محدودیت های راننده – دید پیرامونی
- درس هشت– ویژگی ها و محدودیت های راننده – جا به جایی در عمق
- درس نه – ویژگی ها و محدودیت های راننده – جستجوی دیداری
- درس ده – ویژگی ها و محدودیت های راننده – زمان دریافت- واکنش
1 Comment
[…] دید یعنی : حِدت بینایی (تیزبینی)، حساسیت کنتراست ، دید پیرامونی وجابه جایی در عمق اشاره کردیم. در این درس به مولفه […]